Bu dersimizde problemleri çözerken strateji oluşturmayı ve problem çözmek için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini öğreneceğiz. Ayrıca balık kılçığı yönteminden ve nerelerde kullanılabileceğinden bahsedilir
Soru:
Strateji dendiğinde aklınıza ne geliyor?
Strateji nedir?
Strateji önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için ve uygulanan yöntemlerin tümü. Kısaca plan diyebiliriz. Aşağıdaki çözüm stratejileri en bilinen stratejilerdir.
Deneme yanılma, canlandırma yapma, neden sonuç ilişkisi kurma, algoritma oluşturma gibi stratejiler en bilinen stratejilerdir. Stratejileri karşımıza çıkan problemleri çözmek için kullanıyoruz. Şimdi gerçek hayattan problem örneklerini inceleyelim.
Günlük hayattan problem ve çözüm örnekleri:
Problem durumu: okula geç kalma
Örneğin okula geç gitme bir öğrenci için problemdir ve çözülmesi gereken bir durumdur. Bunun için stratejileri devreye sokarız. Problemin nedenlerini araştırmaya başlarız ve çözüme gidene kadar etkin bir şekilde bu yöntemleri kullanırız.
Problem durumu: iyi bir yazar olma
Örneğin bir roman yazarı için en iyi roman nasıl yazılır? sorusu problem gibi görünmese de ulaşılması gereken bir hedef vardır. Yani aşılması gereken bir problemdir, ulaşılmak istenen hedefleri belirtir. Bu hedefe ulaşmak için roman yazarının stratejileri kullanması gerekir.
Problem durumu: suların kirlenmesi
Örneğin bir ülkenin sularının kirlenmesi bir problemdir ve ülkenin tüm vatandaşları tarafından çözülmesi gereken bir problemdir. Dolayısıyla daha geniş insan gruplarıyla çözülebilir. Ülkedeki her vatandaşın bu problemi çözmeyi istemesi gerekir.
Soru:
Yöntem dendiğinde aklınıza ne geliyor?
Yöntem
Yöntem belirli bir amaca erişmek için izlenen düzenli yoldur. Problemlere çözüm üretirken bazı yöntemler kullanırız. En bilinen problem çözme yöntemleri: Akış Şeması, Bilgi Toplama, Beyin Fırtınası, Balık kılçığı yöntemleridir. Problem çözme sürecinde yöntemlerden yararlanırız. Şimdi problem çözme sürecini inceleyelim.
Problem Çözme Süreci
Problem çözme süreci problemin farkına varıldıktan sonra çözüm için harekete geçilen süreçtir. Problemi çözmenin ilk adımı problemi ortaya çıkaran nedenleri belirlemektir. Bunun için balık kılçığı denen yöntemi kullanabiliriz. Balık kılçığı yöntemi, bir problem durumu için birçok sebebi listeler.
Soru:
Balık kılçığı yöntemi dendiğinde aklınıza ne geliyor?
Balık Kılçığı Yöntemi
Balık kılçığı yöntemi tespit edilen problemlere karşı kesin çözümler getirebilmek için problemi ortaya çıkaran nedenleri araştırmaya yönelik bir yöntemdir. İlk defa 1943 yılında Kaoru Ishikawa tarafından kullanılmıştır ve kısa sürede Japonya’da yaygınlaşmıştır. Bu nedenle Ishikawa yöntemi olarak da bilinir. Ishikawa problemi ortaya çıkaran nedenlerin net bir şekilde görünmesini sağlamak için aşağıdaki gibi bir şema yapmıştır. Bu da balığa benzediği için balık kılçığı yöntemi denmiştir.
Balık kılçığı yöntemi kullanımı
Bu yöntemde problem, balığın baş kısmına yazılır. Daha sonra problemi ortaya çıkaran asıl nedenler balığın gövdesine çizilen çizgiler üzerine yazılır. Eğer bu nedenleri ortaya çıkaran ayrıntılı nedenler varsa bunlar da, çizgiler üzerine birleştirilen daha kısa çizgiler üzerine yazılır.
Balık kılçığı yöntemi, birçok sebebi listelediği için problem nedenlerini hızlı bir şekilde görselleştirir. Bu yöntemle problemi ortaya çıkaran nedenler ayrı ayrı ve net bir şekilde incelenir. Böylece problemin nedenlerini ayrı ayrı görebilir ve ayrı ayrı çözümler geliştirebiliriz. Aşağıdan inceleyiniz.
Balık kılçığı yöntemi video:
Örnek problem durumu: Okula geç kalma problemi
Gökçe neredeyse her sabah okula geç kalmaktadır. Bu durum Gökçe’yi iyice rahatsız etmeye başlamıştır. Okulda dersleri kaçırdığı için başarılı olamayan Gökçe problemin farkına varmıştır. Gökçe bu probleme bir çözüm bulmak istemektedir. Okula geç kalmasının nedenini detaylı incelemek için balık kılçığı oluşturmuştur.
Balık kılçığı yöntemi problemi ortaya çıkaran nedenleri net bir şekilde özetliyor. Gökçe bu problemi ortaya çıkaran nedenleri ortadan kaldırdığında problem de çözülmüş olacaktır.
Aşağıdaki yöntemde görüldüğü gibi problemi meydana getiren 4 tane ana neden bulunmaktadır. Bu ana nedenlerin ortaya çıkmasında ise bazı alt nedenler mevcuttur. Şimdi aşağıdaki etkinlikleri siz yapacaksınız.
Etkinlik 1:
Aşağıda bir problem durumu verilmiştir. Problem durumunu inceleyerek balık kılçığı yöntemiyle problemi meydana getiren nedenleri gösteriniz.
Problem durumu
İnsanların çevreyi korumaya gerekli özen göstermemesi ve fabrikaların artması ile çevremizdeki doğa da bu gelişmelerden etkileniyor. Böylece hayatımızın sürmesi için gerekli olan sular kirleniyor. Şimdi bu problemin nedenlerini balık kılçığı yöntemiyle inceleyelim.
Cevap:
Böylece problemlerimizi çözmeden önce problemi meydana getiren nedenleri net bir şekilde görebiliyoruz. Böylece problemlerin çözümü daha da kolaylaşacaktır.
Etkinlik 2:
Aşağıda bir problem durumu verilmiştir. Problem durumunu inceleyerek balık kılçığı yöntemiyle problemi meydana getiren nedenleri gösteriniz.
Problem durumu
Özellikle büyük şehirlerde trafik sıkışıklığı nedeniyle insanlar gideceği yere geç kalabiliyor. Böylece insanlar trafik problemi yaşamaya başlıyor. Şimdi bu problemin nedenlerini balık kılçığı yöntemiyle inceleyelim.
Cevap:
Böylece problemlerimizi çözmeden önce problemi meydana getiren nedenleri net bir şekilde görebiliyoruz. Böylece problemlerin çözümü daha da kolaylaşacaktır.
Etkinlik 3:
Aşağıda bir problem durumu verilmiştir. Problem durumunu inceleyerek balık kılçığı yöntemiyle problemi meydana getiren nedenleri gösteriniz.
Problem durumu
Ali isimli öğrenci çok ders çalışmasına rağmen derslerinde başarılı olamıyor. Ali bu problemin farkına vardıktan sonra nedenlerini balık kılçığı yöntemiyle göstermek istiyor. Şimdi Ali'nin yaşadığı bu problemin nedenlerini balık kılçığı yöntemiyle gösteriniz.
Code.org sitesi görevi
Bilgisayar kullanımının ve kodlama bilincinin küçük yaşlardan itibaren gelişebilmesi için hazırlanmış bir eğitim sitesidir. Bu site sayesinde hiç bir ek donanıma gerek duymadan kodlama ve algoritma yapısını kavrayabilirsiniz.
Code.org - Bu haftanın etkinliği
Bu hafta Code.org 'da görevimizi yapacağız. Şimdi sizler için hazırlanan aşağıdaki davetiye ile görevinize ulaşıyorsunuz.
Code.org - Bölüm davetiyesi
Bölüm ismi: Problem çözme etkinliği - 2. hafta
1.) https://studio.code.org/join/NPSVFH 'e gidin.
sınıf kodunuzu girin: NPSVFH
2.) Adınızı belirleyin: egitimdebilisim
3.) Gizli resminizi seçin:
4.) Giriş yap butonuna tıklayın.
Code.org - Giriş yapamayanlar için yardım videosu
Telefon veya tabletten girenler için uyarı:
Telefon veya tabletle girenler için soldaki gibi bir uyarı çıkabilir. Bu ekranı yan çevirin demektir. Eğer ekranı yan çevirdiğinizde de girmiyorsa telefonunuzun yan çevirme özelliği kapalıdır. Sağdaki resimde görünen butondan bu özelliği açmanız gerekir.