İkinci dönemin başından itibaren bugüne kadar öğrendiğimiz konular bizim programlama yani kodlama dediğimiz kavramlara yardımcı olacaktır. Code org sitesinde gördüğümüz görevler de bize katkı sağlayacaktır. Artık görevlerimize farklı bir kodlama programı ile devam edeceğiz. Bilgisayarda kodlama yapmadan önce bazı kavramlar öğreneceğiz. Daha sonra yeni bir kodlama programına başlayacağız.
Soru:
Blok tabanlı programlama diye bir şey duydunuz mu?
Blok tabanlı programlama
Blok tabanlı programlamalar bize kodlamanın mantığını en sade ve basit şekilde kavratırken aynı zamanda eğlenceli görseller barındırdığı için eğlencelidir.
Bu uygulamaların çoğu görsel ara yüz bakımından eğlenceli ve dikkat çekici olduğu için ve aynı zamanda sürükle – bırak tekniği ile kullanım kolaylığı sağladığı için kodlamaya başlarken ilk adım niteliğinde önemli bir başlangıçtır.
Örneğin aşağıda blok tabanlı program olan Scratch ile oluşturulmuş bir kod bölümü görüyorsunuz.
Scratch programı
ABD’de MİT üniversitesinin geliştirdiği, 8-16 yaş arası çocukların kullanımına göre tasarlanmış ve çok basit bir ara yüze sahip bir programlama dilidir. Simgesi turuncu bir kedidir. Artık derslerimize Scratch projeleri ile devam edeceğiz.
Scratch Türkçe'de Sıkreyç olarak okunur. Çizgi anlamına gelir. Geleneksel programlama dillerinin aksine kullanıcı, istediği fonksiyonları fareyle tıklayıp sürükleyerek animasyonlar, oyunlar yaratabilir. Aşağıdaki resimlerde var olan bilgileri okuyarak bilgilerimizi pekiştirelim.
Scratch programının yapısı
Scratch’te farklı işlerin gerçekleştiği farklı alanlar vardır. Projemizin hayata geçtiği alan yani sahne, programlama yaptığımız alan, dekor ve kuklaları seçtiğimiz alan, kod bloklarının durduğu alan ve projemizi başlatıp durduracağımız düğmeler vardır.
Sahne: Hazırladığınız Scratch programının oynadığı yerdir. Bunun için farklı dekorlar seçebilirsiniz ve bu dekorların hareketini programlayabilirsiniz.
Kukla: Sahne dekoru dışında sahnede yer alan her obje birer kukladır. Kuklaların farklı kılıklarını, sesleri ve hareketleri programlayabilirsiniz.
Scratch programında kodlar
Kod Blokları: Scratch’te programlama için kullanacağımız kodlar bloklar hâlinde bulunur, bunları birbirine ekleyip birleştirerek program yazabilirsiniz. Kod blokları farklı işlemleri yapabileceğimiz 10 farklı kategori altında toplanmıştır.
Örneğin kuklamızı / karakterimizi yürütmek için HAREKET bloklarından, rengini değiştirmek ya da konuşma balonu eklemek için GÖRÜNÜM bloklarından yararlanırız
Scratch'a giriş ve üye olma
Scratch'a üye olarak projelerinizi diğer insanlarla paylaşabilir ve diğer insanların paylaştığı projeleri inceleyebilirsiniz.
Scratch internet sitesi: https://scratch.mit.edu/
Adım 1:
Siteye girdikten sonra dili Türkçe olarak seçin.
Adım 2:
Sitenin sağ üst kısmındaki “Scratch’a Katıl” tuşuna tıklayın.
Adım 3:
Sitenin sağ üst kısmındaki “Scratch’a Katıl” tuşuna tıkladıktan sonra çıkan adımları takip edin. Her adımı tamamlayınca “Sonraki” tuşuna basıp sonraki adıma geçin. Burada kullanıcı adı ve şifrenizi oluşturun. Adımlar bitip “Tamam Başlayalım”a tıkladığınızda siteye giriş yapmış olursunuz
Scratch'a giriş ve üye olma video:
Scratch çevrimdışı kurulumu (internetsiz kullanım)
Scratch programını çevrimiçi yani internetiniz varsa online olarak internet tarayıcısı üzerinden açabilirsiniz. Fakat sabit internetiniz yoksa bilgisayarınıza indirerek internetsiz de kullanabilirsiniz. İndirme linki aşağıdadır. Dosya indikten sonra iki kez tıklayarak bilgisayara kurabilirsiniz.
Scratch bilgisayar sürümü kurulum videosu:
Scratch genel görünüm
Scratch ilk açıldığında aşağıdaki gibi görünür. İlk olarak dilinizi seçebilirsiniz. Dil seçimi için aşağıda gördüğünüz gibi dosya sekmesinden dilinizi seçebilirsiniz. İlk açılışta turuncu bir kedi karşınıza çıkar. Buna kukla denir. İstediğiniz kuklayı seçebilirsiniz. Kediyi silebilir veya değiştirebilirsiniz. Kendiniz kuklanızı çizebilirsiniz.
Scratch ile ilk proje
İlk projemizde hareket kodlarımızdan basit bir örnek yaparak başlayalım. Sonraki derslerimizde diğer kodların da ne işe yaradığını detaylı bir şekilde projeler üzerinde göreceğiz.
Yapacağımız örnekte önce aşağıdaki adımları okuyup inceleyiniz. Ardından bu adımların nasıl uygulandığı ile ilgili videoyu izleyiniz. Daha sonra projenin bitmiş halini inceleyiniz.
Adım 1:
İlk olarak kedimizi hareket ettirerek başlayalım. ‘10 adım git’ bloğunu sürükleyerek programlama alanına getirelim. Bloğun üzerine çift tıklayın. Kedi ileriye gidecek. Birkaç kez deneyebilirsiniz.
Adım 2:
Görünüm grubundan ‘Hello de 2 saniye’ bloğunu ilk bloğumuzun altına ekleyelim. Hello yazısına tıklayarak onu ‘Merhaba Dünya’ şeklinde değiştirelim. Şimdi bloklarımıza çift tıkladığımızda kedimiz önce 10 adım gidecek sonra Merhaba Dünya diyecektir. Kedimizin hareketine üst kısımda yer alan yeşil bayrağa tıkladığımızda başlaması için olaylar grubundan “tıklanınca” bloğunu alalım ve bloklarımızın üzerine yerleştirelim. Ayrıca adım sayısını ve konuşma süresini ilgili blokların sayı kısımlarını değiştirerek düzenleyebiliriz.
Adım 3:
Kedimizin yaptığı hareketleri sürekli tekrarlamasını istiyorsak kontrol grubunda yer alan sürekli tekrarla bloğunu, tekrarlanmasını istediğimiz bloğa ekleyebiliriz.
Scratch ilk proje video:
Scratch ilk proje için adımları tamamlandı. Aşağıdaki videodan incelediğiniz adımların nasıl uygulandığını inceleyiniz.
Projemiz aşağıdaki gibi olacaktır.
Sonuç:
Bu dersimizde blok tabanlı programları hatırladık ve Scratch isimli blok tabanlı programa üye olmayı ve kullanmayı öğrendik. Ayrıca bu programda ilk projemizi oluşturduk.
Bu haftanın görevi:
Bu hafta Scratch programı ile yukarıdaki projeyi yapacaksınız. Projenin yapılış videosunu inceleyiniz ve adımları tekrar gözden geçiriniz. Ve bu projeyi yapmaya çalışınız.
Scratch çevrimiçi giriş linki (Bilgisayar, telefon, tabletle girilebilir.): https://scratch.mit.edu/
Scratch çevrimdışı bilgisayara indirme linki: (Sadece bilgisayara indirilebilir.): scratchindir