Bu derste geçen yıl da gördüğümüz etik kavramını daha iyi anlayacağız. Ne tür davranışların etik olup olmadığını tartışıp internet etiği konusunu öğreneceğiz. İnternet ortamındaki yanlış davranışları ve kendimizi bu yanlış davranışlardan korumak için neler yapmamız gerektiğini öğreneceğiz. Ayrıca dijital zorbalık kavramını hatırlayacağız.
Soru:
Etik kelimesinin ne anlama geldiğini hatırlıyor musunuz?
Etik:
Etik doğru davranışlarda bulunmak, doğru bir insan olmak, ve iyi insan olmak üzerine sürekli düşünmektir. Etik kelimesi Yunanca "kişilik, karakter" anlamına gelen "ethos" sözcüğünden türemiştir.
Soru:
Etiği öğrendik. Peki etik kelimesi ahlak kelimesiyle aynı anlamda mıdır?
Etik ve ahlak farkı
Her ne kadar benzetilseler de ahlak ve etik farklı kavramlardır. Etik daha çok bir düşünme alanı olarak doğru bir biçimde yaşamaya dair yapılan düşünce ve tartışmaları kapsar. Ahlak ise belirli bir toplumun gelenekler, görenek, kurallar üzerine kuruludur.
Yani ahlak toplumdan topluma göre değişebilir. Örneğin hapşurma davranışı bizim ülkemizde ayıplanan bir davranış değildir. Hatta hapşuran kişiye çok yaşa, iyi yaşa denir. Fakat başka toplumlar bunu ahlaksız bir davranış olarak görebilir. Etik ise evrenseldir ve tüm insanlığı ilgilendirir.
Soru:
Etiği öğrendik. Peki İnternet etiği dendiğinde aklınıza neler geliyor?
İnternet Etiği
İnternet Etiği İnternet üzerinde iletişimde bulunurken doğru ve ahlaki olan davranışlarla, yanlış ve ahlaki olmayan davranışları belirleyen kurallar bütünüdür. İnternet etiği, gerçek hayatta insanlara gösterdiğiniz saygı ve nezaketin İnternet ortamında da gösterilmesidir.
İnternet etiği video:
İntenette uymamız gereken etik kurallar
Aşağıda bazı etik kuralları sıralanmıştır.
İnternet başka insanlara zarar vermek için kullanılamaz.
İnternet ortamında başka insanların dosyaları karıştırılamaz .
İnternet hırsızlık yapmak için kullanılamaz.
İnternet yalan bilgiyi yaymak için kullanılamaz.
Bedeli ödenmeyen yazılım kopyalanamaz ve kullanılamaz.
Başka insanların İnternet kaynakları izin almadan kullanılamaz.
Kişi, İnternet , diğer insanları dikkate alarak ve saygı göstererek kullanmalıdır.
Uymamız gereken etik kurallar video:
Soru:
Siber zorbalık dendiğinde aklınıza ne geliyor?
Siber zorbalığı hatırlayalım
Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da gruba yapılan teknik ya da ilişkisel tarzda zarar verme davranışlarıdır. Aşağıda siber zorba olmamak için yapılması gerekenler ve siber zorbayla karşılaşıldığında yapılması gerekenler vardır. İnceleyiniz.
İnternet etiği hikaye etkinliği
Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve kendinize göre tamamlayınız. Ardından hikâyede etik olmadığını düşündüğünüz davranışları aşağıdaki listeye yazınız.
Eğrisi Doğrusu Hikâyesi
Geçen ay, ablamın en iyi arkadaşı olan karşı komşumuz Çiğdem ablanın yardıma ihtiyacı oldu. Bir web sayfasına resim yüklemesi gerekiyordu. Ablam ona yardım edebileceğini söyledi. Bizim de o sıralar modemimiz arızalanmıştı ve evde internetimiz yoktu. Ablam arkadaşına yardıma gitti. O sırada cep telefonu evde kalmıştı. Telefon çaldığı için aldım. Bu arada ablama bir sms geldiğini fark ettim. Smsde komşumuzun internet şifresi vardı. Arkadaşının telefonu olmadığı için babası ablamın telefonuna şifreyi sms olarak atmıştı. Çok kolay bir şifre olduğu için aklımda kolayca tuttum.
Sonra tabletimle oynarken internete girmek istedim ve o şifreyi kullandım. Sonra da saatlerce video izledim. Kendime ait video kanalı açtım, ama kendi bilgilerimi vermedim. Sınıfta çektiğimiz videoları kimseye sormadan internette paylaştım. Çok eğlenceli bir akşam oldu benim için. Video kanalımla uğraşırken başka bir haber aldım. Çiğdem ablalar, internet kotalarını çok aştıkları için internet faturaları çok yüksek gelmiş. Ailesi bunun için Çiğdem ablayı suçlamış, çünkü kullanım bilgileri ablamın yardıma gittiği günden sonra fazlaca internet kullanıldığını gösteriyormuş. Ablamın dediğine göre Çiğdem abla çok ağlamış.
Sabah okula gelirken Çiğdem ablanın babasını gördüm, başımı okşadı, çok akıllı olduğumu söyledi. Okula gittiğimde videodaki çocuk ve annesinin müdür odasına girdiğini gördüm. Birkaç ders sonra nöbetçi öğrenci sınıfa duyuru yapmaya geldi. Okula cep telefonu getirmenin, herhangi bir görüntü almanın ve yayınlamanın kesinlikle yasak olduğunu söyledi. Zaten yasak olduğunu biliyorduk. Birden korktum, eğlenmek için yaptığım birkaç küçük hareket neden bu kadar büyüdü, hiç anlamadım. Kimse videoyu benim paylaştığımı tahmin etmiyor, Çiğdem ablaların faturasında da kimse benim payım olduğunu düşünmüyordu.
İnternet etiği hikaye etkinliği doğru olmayan davranışlar listesi:
• Başkasına ait telefonu izinsiz almak
• Başkasına ait telefondaki mesajları izinsiz okumak
• Başkasına ait şifreyi ele geçirmek ve kullanmak
• Yaşı uygun olmadan üyelik sistemi kullanmak
• Başkalarının yer aldığı görselleri izinsiz paylaşmak
• Kendini gizleyerek paylaşımlarda bulunmak
• Kendi hatası yüzünden başkasının suçlanmasına göz yummak
• Okul tarafından koyulan kurallara uymamak
Etik davranışlar doğru yanlış testi
Sonuç:
Bu derste geçen yıl da gördüğümüz etik kavramını daha iyi anladık. Ne tür davranışların etik olup olmadığını tartışıp internet etiği konusunu öğrendik. İnternet ortamındaki yanlış davranışları ve kendimizi bu yanlış davranışlardan korumak için neler yapmamız gerektiğini öğrendik. Ayrıca dijital zorbalık kavramını hatırladık.
Günün oyunu 1:
Günün oyunu 2: