Web Trafik Ölçüm Yöntemleri Hızla Değişiyor!

Web trafiğinin yapısı hızla değişiyor. Artık birçok siteye gelen “ziyaret” gerçek insanlardan değil, yapay zekâ modelleri veya AI tarayıcıları (AI crawlers) tarafından yapılıyor. Bu durum özellikle Google, OpenAI, Perplexity, Anthropic, Bing Copilot gibi sistemlerin web verilerini çekmesiyle hız kazandı.

Ne Değişiyor?

Eskiden:

• Ziyaretçi sayısı = insan kullanıcıların tarayıcıdan siteyi açmasıydı.

• Google arama, trafiğin ana kaynağıydı.

Şimdi:

• AI modelleri siteleri “ziyaret ediyor” ama insan gibi değil. İçerikleri okuyup özetliyor, arama sonuçlarını veya yanıtlarını buna göre oluşturuyor.

• Bu nedenle istatistik sistemleri artık “insan trafiği” ve “AI trafiği” olarak ayrılmaya başladı.

Örnek: Yapay Zekâ Trafiği

Aşağıda verilen örnek sitede (egitimdebilisim.com) siteye ziyaretlerin

• OpenAI’nin GPTBot, Google-Extended, Anthropic ClaudeBot, PerplexityBot, Common Crawl, AmazonBot gibi robotlar içerikleri indeksliyor.

• Analytics’te bunlar genellikle “bot trafiği” veya “crawl” olarak görünür, ama bazıları insan gibi davranabildiği için fark edilmez.

• Bu nedenle birçok sitenin gerçek insan ziyaretçisi düşüyor gibi görünse de, aslında içerikler hâlâ AI sistemleri tarafından okunuyor ve kullanılıyor.

Gerçek ziyaretçiler:

AI ziyaretçileri:

Sonuç: İstatistik Mantığı Değişiyor

• Önceden “ziyaretçi sayısı” önemliydi.

• Şimdi “içeriğin görünürlüğü” (AI modellerine dahil edilme) daha değerli hale geldi.

• Örneğin: yukarıdaki siteyi belki günde 100 kişi değil, 10 kişi + 90 farklı yapay zekâ botu ziyaret ediyor.

• Bu da gelecekte yeni bir metriğe dönüşecek: “AI visibility” (Yapay zekâ görünürlüğü) ya da “AI reach” (Yapay zekâ erişimi).

Geleneksel Model: Google Arama + Reklam

Eskiden internet trafiği şöyle işlerdi:

1. İnsan Google’a bir şey yazardı (“en iyi kahve makineleri 2025” gibi).

2. Google arama sonuçlarını listelerdi.

3. Sayfanın üstünde ve yanında Google Ads reklamları görünürdü.

4. Kullanıcı reklama tıklarsa, siteye giderdi → Google Ads gelir elde ederdi.

Yeni Model: Yapay Zekâ Arayüzleri (ChatGPT, Perplexity, Gemini, Copilot…)

Şimdi insanlar şunu yapıyor:

“En iyi kahve makineleri 2025 hangisi?”(Ama Google’a değil, ChatGPT’ye yazıyor.)

ChatGPT veya başka bir AI sistem:

• Web sitelerini kendi tarayıcı botlarıyla (GPTBot, Google-Extended vb.) önceden ziyaret edip özetliyor.

• Sonra kullanıcıya özet veya doğrudan cevap veriyor.

• Kullanıcı artık siteye girmiyor, cevabı AI arayüzünde alıyor.

Bu durumda:

• Siteye insan ziyareti azalıyor.

• Google Ads reklamları görülmüyor çünkü kullanıcı siteye gitmeden bilgiye ulaşıyor.

• Google’ın gelir modeli (reklam tıklamaları) doğrudan etkileniyor.

Sonuç: Reklam Görüntülenmeleri ve Tıklama Oranları Düşüyor

AI sistemleriyle birlikte:

• Google arama trafiği azalıyor, çünkü insanlar “AI’ye sor” alışkanlığına geçiyor.

• Daha az insan arama yaptığı için:

  
  

  • Arama reklamı gösterimi (impression) düşüyor,

  • Tıklama oranı (CTR) azalıyor,

  • Tıklama başı maliyet (CPC) artabiliyor çünkü rekabet daralıyor.

Google bunu fark ettiği için Gemini (Bard) gibi yapay zekâ destekli aramaları “Search Generative Experience (SGE)” adıyla test ediyor.Ama burada da kullanıcı siteye tıklamadan cevabı alıyor — bu yüzden “zero-click” (sıfır tıklamalı) arama artıyor.

Yapay Zekâ Trafiği Google Reklamlarına Nasıl Yansıyor?

Durum	Eskiden	Şimdi (AI ile)
Ziyaret türü	İnsan tıklaması	AI bot taraması
Reklam gösterimi	Sayfada reklam görüntülenirdi	Bot reklamı görmez
Google Ads gelir	Tıklama başına gelir	AI bot tıklamaz, gelir yok
Ölçümleme	Analytics’e insan trafiği yansır	AI trafiği görünmez veya “bot” olarak işaretlenir
SEO etkisi	Anahtar kelimelerle tıklama alınır	AI cevabı gösterir, siteye tıklanmaz

YAZAN:

İSHAK BEZCİ

BT ÖĞRETMENİ